Sigara Kullanımı
Araştırmalar, sigara ve kronik omurga ağrıları arasında bir dizi bağlantı olduğunu göstermiştir. Bazı çalışmalar, sigara içenlerin içmeyenlere göre daha fazla sırt ağrısı geliştirmeye yatkın olabileceğini bildirmektedir.
Bazı araştırmacılar, uzun süreli sigara içenlerde, omurlararası disklerin vasküler ve hematolojik değişiklikler nedeniyle yetersiz beslendiğine inanmaktadır. Araştırmacılar, vertebra ve vertebral diskin normal olarak sınırlı bir kan kaynağına sahip olduğunu ve kronik sigara içicilerinde meydana gelen kan akışındaki azalmayı telafi edemediklerini belirtmektedir.
Obezite
Bazı çalışmalar obezitenin sırt ağrısının gelişme riskini artırdığını göstermiştir. Omurga cerrahisinde sonuç odaklı araştırmalarında – obezite (ideal vücut ağırlığının %50 nin üzerinde olma durumu olarak tanımlanmıştır), bu araştırmalardaki sonuçların bilimsel tahminine en önemli ölçüde katkıda bulunan tek “medikal” risk faktörü olarak obezite görülmektedir. Sırt ağrısının kronikliği, önceki ameliyatların sayısı veya yapılan ameliyatın türünden ziyade obezlik hali daha güçlü bir belirleyici olarak kabul edilir.
Fiziksel Egzersiz
Zayıflamadan önce fiziksel egzersiz yapan kişilerde -genel olarak kronik ağrılı hastalarda- daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. Düzenli fiziksel egzersizin omurga cerrahisinin sonucunu büyük ölçüde geliştirebileceğine dair kanıtlar da vardır.
Alkol Kullanımı
Bazı bireyler, alkol kullanımını devam eden stresleriyle baş etme, ağrılarını dindirme, uyku kaybı ve anksiyete gidermek için tedavilerinin yerine geçecek bir mekanizma olarak arttırabilir. Ancak bu, vücudun iyileşme kapasitesini azaltabilir, uyku bozukluğunu şiddetlendirebilir, anksiyete ve depresyonu artırabilir.
Sağlık Algısı
Araştırmalar, bireylerin kendi akranları ile karşılaştırıldığında kendilerinin olumsuz sağlık algı durumunun, hem erkeklerde hem de kadınlarda sırt ağrısının gelişimini büyük ölçüde artırdığını göstermiştir. Olumsuz sağlık algısına sahip olan bireylerde daha yüksek, daha kalıcı ve daha rahatsız edici ağrı şikayetleri daha fazla gözlemlenmiştir. Bu nedenle sağlık alışkanlıklarının iyileştirilmesi ve bireyin sağlık durumlarına ilişkin algısı geçerli ve yapıcı bir baş etme stratejisi olarak var sayabiliriz.
Stres
Stresin, yara iyileşmesini etkileyebilecek olan bağışıklık ve nöroendokrin fonksiyonunu etkilediği bulunmuştur. Bağışıklık fonksiyonu doku hasar onarımının erken aşamalarında kritik bir rol oynar. Kronik stres altında olan cerrahi hastalar, yaranın iyileşmesini geciktirir ve enfeksiyon riskini artırır. Bu bulgular, cerrahi hastalardaki kronik ağrının gelişimiyle ilişkilidir, ancak aynı zamanda kanser tedavisi gören hastalar için de stresden korunmak bilhassa önemlidir. Stres durumunu iyi yöneten hastaların hem iyileşme süreleri azalmış hem de tedaviye uyumları artmış olduğu araştırmalarla teyit edilmiştir.
Anksiyete (Klinik Kaygı) Ve Depresyon (Klinik Çökkünlük)
Anksiyete ve depresyonun kronik ağrı gelişme riskini arttırdığı bilinmektedir. Ayrıca kronik ağrıların iyileşmesini de zorlaştırabilir. Anksiyete ağrı algısını arttırır, ağrıya odaklanma ve ağrıyla ilişkili aktivitelerden kaçınmaya yol açabilir. Depresyon, bireylerin kendileriyle olumsuz konuşmaya iter ve herhangi bir engel ortaya çıktığındaysa onları sanki hep kalıcıymış gibi algılanmasına sebep olur. Ayrıca depresyon problem çözme becerisini engelleyerek umut ve yaşam sevincininin azalmasına da sebebiyet verebilir. Bu da kronik hastalıkların tedavisine olan bağlılığı azaltabilir ve hatta bazı durumlarda tedaviyi red etme durumu bile gözlemlenebilir.
Travma Ve Ağrının Anlamı
Araba kazaları veya iş kazası sonrası meydana gelen kronik ağrılar, olayın hatırlatıcısı olarak algılanarak duygusal tepkileri tetikleyebilir. Bir bireyin geçmişinden gelen olaylar yeniden canlanabilir ve kişinin acı deneyimlerine katkıda bulunabilir. Araştırmalar, bir bireyin bir önceki zarara ilişkin nasıl bir mahremiyete sahip olduğunu daha sonraki başa çıkmanın öngörüsü olarak kabul etmektedir.
Ağrı Yönetimi
İnsanlar yaşamın zorluklarına karşı koyma ve uyum sağlama becerilerine göre önemli ölçüde farklılık gösterir. Birçok insan kronik ağrılarının etkileriyle başa çıkmak için yetersiz kaynaklara sahiptir. Bu nedenle ağrıları için bir çare aramaya odaklanırlar. Maalesef tüm acıları iyileştirmek için tek bir strateji yada teknik yoktur. Ağrı Yönetimi düşündüğünüz gibi ağrısız olmakla veya ağrıdan tamamen kurtulmakla ilgili değildir. Bu acıya rağmen başa çıkmayı ve işlevsel olmayı öğrenmek demektir. Psikolojik faktörler, bir bireyin ağrıyı etkili bir şekilde yönetme yeteneğini geliştirmek veya engellemekte önemli bir rol oynar.
Değerlendirme
Bireylerin ağrılarını ve yaşam öyküsünün geliştiği bağlamı göz önünde bulundurarak, etkili bir destek için kişiye özel tedaviyi düzenlemeye yönelik tam bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Psikolojik değerlendirici ölçekler, mevcut ağrı düzeylerini, fiziksel işlevsellik düzeyini, anksiyete/depresyon ve diğer psikolojik güçlükleri belirlemek için kullanılır. Daha sonra bir tedavi planı tasarlanabilir. Kişinin yönetiminde yer alan diğer destekçi kişilerle irtibat kurmak iyi bir sonucu sağlamak için gereklidir. Bireyin yakınları ile birlikte onların doktorları, ağrı uzmanları, fizyoterapistleri, rehabilitasyon sağlayıcıları, cerrahları da bu destek mekanizmasına dahil olabilir.
Çözüm
Ağrı yönetimi, değerlendirmeyi takiben bireye göre uyarlanır ve danışanla beraber plan yapılır. Çözüme yönelik plan şunları içerebilir:
- Psiko-eğitim – kronik ağrının anlaşılmasını ve aktif yönetim ihtiyaçlarını belirlemek.
- Sinir sistemi ve ağrı sistemi arasındaki bağlantının yeniden canlandırılması. Duygusal sorunlar ve kayıplarla baş etmenin ve kronik ağrı ile hayata uyum sağlamanın önemi.
- Yaşam tarzı faktörlerinin düzenlenmesi – ilgili konuları ele almak ve değiştirmek için teşvikler örn. sigara, kilo, egzersiz, alkol.
- Rahatlama egzersizleri eğitimi – bu, kas gerginliğini azaltmakla beraber uyku, anksiyete ve ağrıyı iyileştirmeye yardımcı olması hedeflenir.
- Bilişsel Davranışsal, Çözüm Odaklı, Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) terapileri gibi kanıta dayalı yaklaşımlarla anksiyeteye (kaygılarınıza), ruh halinize ve acıya katkıda bulunan olumsuz konuşma, inanç ve tutumlarla başa çıkmayı desteklemek. Bunları ele almak, umut, direniş, yapıcı başa çıkma ve hayat kalitenizi arttırmak hedeflenir.
The content of this website has been prepared to inform the visitor. The information on the website can never take the place of the therapeutic approach or consultation. Starting from this source, it should be known that we are not responsible for any problems that may arise from this given information, in any way our institution is not advised to initiate any treatment or to change the current treatment approach.